BLOG | Ψωρίαση

Κωνσταντίνα Διαμαντή, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

Ακούστε αυτό το άρθρο

Η ψωρίαση από πολλούς θεωρείται μια ασθένεια καθαρά δερματική. Πόσο ισχύει αυτό, τελικά;

Πολλοί πιστεύουν ότι η ψωρίαση είναι ένα χρόνιο νόσημα που αφορά μόνο το δέρμα, τα νύχια και το τριχωτό της κεφαλής. Αυτό, όμως, δεν ισχύει. Είναι πλέον επιβεβαιωμένο ότι άτομα που πάσχουν από μέτρια-σοβαρή ψωρίαση αναπτύσσουν στην πάροδο του χρόνου διάφορες παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με αυτήν, οι οποίες ονομάζονται «συννοσηρότητες». Η ψωρίαση είναι, λοιπόν, μία νόσος πέρα από το δέρμα.

Συνδεόμενες ασθένειες και συννοσηρότητες

Πρόσφατα άρθρα εμπειρογνωμόνων αναφέρονται στην Ψωριασική νόσο ως μια συστηματική φλεγμονώδη διαταραχή που εκδηλώνεται και στο δέρμα.

Πιο συγκεκριμένα, η ψωρίαση σε έως και 42% των ασθενών μπορεί να συνδεθεί με φλεγμονώδη αρθρίτιδα, γνωστή ως ψωριασική αρθρίτιδα. Αυτή προσβάλλει κυρίως τις περιφερικές αρθρώσεις, όπως τα δάκτυλα και τους καρπούς, αλλά και τις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης. Συχνές εκδηλώσεις της είναι επίσης η ενθεσίτιδα (φλεγμονή των θέσεων όπου οι τένοντες εισέρχονται στα οστά) και η δακτυλίτιδα (έντονο οίδημα στα δάκτυλα). Η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο πόνο, ενώ αν δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, ενδέχεται να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη των αρθρώσεων και σοβαρή αναπηρία.

Τα άτομα με μέτρια προς σοβαρή ψωρίαση είναι επίσης αρκετά πιθανότερο να παρουσιάζουν συννοσηρότητες, όπως αρτηριακή υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και παχυσαρκία, τα οποία αποτελούν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Κατ’ επέκταση, έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και θρομβοεμβολικών επεισοδίων, όπως αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Επιπλέον, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (νόσος Crohn), η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος, καθώς και η υπνική άπνοια είναι συχνότερες στους ψωριασικούς ασθενείς, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

Χαρακτηριστικά, αν συγκρίνουμε μία πλάκα αθηροσκλήρυνσης σε ένα αγγείο με μία βλάβη ψωρίασης στο δέρμα, ο ανοσολογικός τύπος της φλεγμονής είναι εκπληκτικά όμοιος, υποδεικνύοντας ότι η ψωρίαση του δέρματος αποτελεί απλά τη δερματική εκδήλωση μιας συστηματικότερης φλεγμονής, που επηρεάζει και τα αγγεία.

Οι συννοσηρότητες που αναφέρθηκαν παρουσιάζονται νωρίς ηλικιακά στους ασθενείς με ψωρίαση, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Αυτό επηρεάζει φυσικά αρνητικά και το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών με ψωρίαση.

Οι δερματολόγοι που, σε κάποιες περιπτώσεις, είναι οι μόνοι γιατροί που παρακολουθούν ασθενείς με ψωρίαση, οφείλουν να ευαισθητοποιούν τους ασθενείς για τις πιθανές συννοσηρότητες και τις επιπτώσεις στην υγεία τους, και να τους παραπέμπουν στους κατά περίπτωση ειδικούς ιατρούς.

Οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία

Η επιδημιολογία της ψωρίασης ποικίλλει, ανάλογα με γεωγραφικά, δημογραφικά και πολιτισμικά κριτήρια. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποστηρίζουν αυξημένα περιστατικά της πάθησης σε ανεπτυγμένες Δυτικές κοινωνίες με υψηλό οικονομικό εισόδημα, οι οποίες ευνοούν το έντονο κοινωνικό, οικονομικό, εργασιακό και ψυχολογικό στρες, που πηγάζει από την προσπάθεια του ατόμου να ισορροπήσει στις προκλήσεις μιας πολυάσχολης καθημερινότητας.⁸

Εμφανώς αυξημένα στις περιοχές αυτές είναι, εξάλλου, και τα ποσοστά ασθενών με κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές και κατάχρηση αλκοόλ ή/και ναρκωτικών ουσιών – καταστάσεις που συντηρούν και επιδεινώνουν το μεταβολικό στρες του οργανισμού.

Τα πρώτα σημάδια

Εκτός από τα σωματικά νοσήματα με τα οποία σχετίζεται η ψωρίαση, είναι επίσης σημαντική η ψυχολογική επιβάρυνση των ανθρώπων που νοσούν. Ανάλογα με τη σοβαρότητα και τα σημεία όπου εντοπίζεται η νόσος (π.χ. σε περίπτωση προσβολής παλαμών, πελμάτων, νυχιών, τριχωτού, γεννητικών οργάνων, αρθρώσεων), καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να περιοριστούν ή να εγκαταλειφθούν, τουλάχιστον στις περιόδους των εξάρσεων.

Η ψωρίαση συνδέεται με μια σειρά ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων, ικανών να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών. Το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με την αβεβαιότητα των εξάρσεων και των υφέσεων, καθώς και με τις αλλαγές στην εικόνα του σώματός του.

Όσον αφορά την κοινωνική ζωή, το στίγμα και οι μύθοι που υπάρχουν γύρω από τη φύση της ψωρίασης είναι πιθανό να δυσκολέψουν τον ασθενή στις κοινωνικές του συναναστροφές. Αναμενόμενα, η νόσος οδηγεί συχνά σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτή η ψυχοκοινωνική επιβάρυνση μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και άγχος.

Συμπεριφορικές διαταραχές, επίσης, είναι συχνότερες στους ασθενείς με ψωρίαση. Η σχέση της ψωρίασης με την κατάθλιψη φαίνεται πάντως να είναι αμφίδρομη, καθώς, όπως συμβαίνει και με την αθηροσκλήρυνση, ψωρίαση και κατάθλιψη ίσως μοιράζονται ένα φλεγμονώδες υπόβαθρο.

Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι οι ασθενείς με ψωρίαση διατρέχουν κίνδυνο ψυχικών προβλημάτων, οι δερματολόγοι θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και έτοιμοι να βοηθήσουν τους ασθενείς να λάβουν την απαιτούμενη βοήθεια.

Ενημερωμένοι ασθενείς

Είναι αλήθεια ότι πολλοί ασθενείς, έως και πρόσφατα, υποτιμούσαν την ψωρίασή τους, πιστεύοντας ότι αποτελεί περισσότερο αισθητικό πρόβλημα, παρά συστηματικό νόσημα που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα. Ευτυχώς, όμως, οι καμπάνιες ενημέρωσης για την ψωρίαση είναι συχνές τα πρόσφατα χρόνια. Στόχος τους είναι να ευαισθητοποιήσουν το κοινό γύρω από τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της κατάλληλης διαχείρισης, επισημαίνοντας ορθά και τη συστηματικότητα της νόσου.

Ενδεικτικά, η έγκαιρη έναρξη των νεότερων θεραπειών της ψωρίασης με βιολογικούς παράγοντες φαίνεται ότι μειώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και βελτιώνει και την κατάθλιψη/άγχος.

Βιβλιογραφία

• Pearce DJ, et al. J Dermatolog Treat. 2005;16:319-23
• Mrowietz U, et al. Exp Dermatol. 2014;23:705-9
• Ryan C, et al. Dermatol Clin. 2015;33:41-45
• Haroon M, et al. Ann Rheum Dis. 2013;72:736-40
• Gelfand JM, et al. JAMA. 2006;296:1735-41
• Gisondi P, et al. Dermatol Ther. 2010;23:155-59
• Gelfand JM, et al. J Invest Dermatol. 2009;129:2411-8
• Krueger G, et al. Arch Dermatol. 2001;137:280-84
• Ahlehoff O, et al. J EurAcad Dermatol Venereol. 2016;30:819-23
• Schmitt J, et al. J EurAcad Dermatol Venereol. 2010;24:885-92

PsO_blog_11_2021