BLOG | Καρκίνος του Μαστού

Καρκίνος του μαστού και εμβολιασμός κατά της COVID-19

Χλόη Κωνσταντίνου, Ογκοπλαστικός Χειρουργός μαστού Consultant Oncoplastic Breast Surgeon Kingston NHS Foundation Trust - Honorary Consultant Breast Surgeon Royal Marsden Hospital

Από τότε που η COVID-19 άρχισε να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, στις αρχές του 2020, οι ασθενείς με καρκίνο αναγνωρίστηκαν ως μια ιδιαίτερα ευπαθής υποομάδα του πληθυσμού.

Χλόη Κωνσταντίνου, Ογκοπλαστικός Χειρουργός μαστού Consultant Oncoplastic Breast Surgeon Kingston NHS Foundation Trust - Honorary Consultant Breast Surgeon Royal Marsden Hospital

Από τότε που η COVID-19 άρχισε να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, στις αρχές του 2020, οι ασθενείς με καρκίνο αναγνωρίστηκαν ως μια ιδιαίτερα ευπαθής υποομάδα του πληθυσμού. Αρχικές μελέτες έδειξαν ότι ασθενείς με καρκίνο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από τον SARS-CoV-2, με μεγάλο ποσοστό των ασθενών να χρειάζονται εισαγωγή σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, λόγω ταχείας εξέλιξης της νόσου και αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας.1-3  

Η κατάταξη των καρκινοπαθών στους ασθενείς υψηλού κινδύνου οδήγησε, στην αρχή της πανδημίας, σε σαρωτικές αλλαγές στη διαχείριση όλων των τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της διάρκειας της ακτινοθεραπείας, της αλλαγής των σχημάτων της χημειοθεραπείας από ενδοφλέβια σε από του στόματος και τροποποιήσεων στην χρήση της ανοσοθεραπείας.

Ωστόσο, ο καρκίνος περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές ασθένειες με διαφορετικές πρωτοπαθείς εστίες και διαφορετική πρόγνωση. Οι καρκινοπαθείς αποτελούν μία ετερογενή ομάδα ατόμων, διαφορετικού φύλου και με διαφορετικά συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας. Επομένως, η γενίκευση ότι όλοι οι ασθενείς με καρκίνο είναι πιο ευάλωτοι στην COVID-19, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, δεν είναι σωστή.

Το UK Coronavirus Cancer Monitoring Project (UKCCMP)4 μελέτησε την πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών χαρακτηριστικών των ασθενών και του είδους του καρκίνου, με σκοπό να εκτιμήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τον κίνδυνο μόλυνσης από SARS-CoV-2 και COVID-19. Η πολυπαραγοντική ανάλυση των ασθενών αυτών, λαμβάνοντας υπ' όψη το είδος του καρκίνου, την ηλικία και το φύλο, έδειξε ότι ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες, όπως λευχαιμία, σχετίζονταν με αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας και σοβαρότερη πορεία της νόσου, ειδικά αν είχαν λάβει χημειοθεραπεία εντός τεσσάρων εβδομάδων από την παρουσίαση της COVID-19.

Αντιθέτως, οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού ή κακοήθειες του γυναικείου γεννητικού συστήματος, φάνηκε να διατρέχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο να προσβληθούν ή να καταλήξουν από COVID-19. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι αυτή η προστασία οφειλόταν στο φύλο, στο γεγονός δηλαδή ότι οι ασθενείς ήταν κυρίως γυναίκες.  

Παρόμοια αποτελέσματα έδειξε και η μελέτη από το Royal Marsden Hospital, ένα από τα μεγαλύτερα αντικαρκινικά κέντρα του Ηνωμένου Βασιλείου.5 Στη μελέτη αυτή αναλύθηκε, επίσης, το ποσοστό θνησιμότητας από COVID-19 σε ασθενείς που λάμβαναν χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Η ανάλυση αυτή δεν έδειξε σημαντικό κίνδυνο θανάτου ή σοβαρότερης νόσου από COVID-19, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

Καρκίνος του μαστού και εμβολιασμός κατά της Covid-19

  • Χημειοθεραπεία

Δεν υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες για την χρήση του εμβολίου σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού, οι οποίοι λαμβάνουν χημειοθεραπεία, όπως δεν υπάρχουν και για τον γενικότερο πληθυσμό.  Γι’ αυτόν τον λόγο, το UK Chemotherapy Board εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες για τους ασθενείς, προκειμένου να μπορέσουν να θωρακιστούν απέναντι στην COVID-19. Τα εμβόλια Phizer/BioNTECH και Moderna, παρομοίως και το εμβόλιο Oxford/AstraZeneca, δεν φέρουν ζωντανούς ιούς. Οι ασθενείς με οποιαδήποτε μορφή καρκίνου που πρόκειται να λάβουν χημειοθεραπεία είναι πιο ευάλωτοι στη λοίμωξη COVID-19, γι' αυτό και η σύσταση είναι ότι όλοι οι ασθενείς που πρόκειται να λάβουν χημειοθεραπεία, πρέπει να εμβολιάζονται.

Η ανοσοκαταστολή που προκαλείται από την κυτταροτοξική χημειοθεραπεία, μπορεί να μειώσει την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού και την παραγωγή αντισωμάτων. Γι’ αυτό, και συνιστάται ο εμβολιασμός να γίνεται τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της χημειοθεραπείας. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, οι ασθενείς αυτοί δεν πρέπει να λάβουν το εμβόλιο την ίδια μέρα με τη χημειοθεραπεία, αλλά λίγες μέρες πριν από τον επόμενο κύκλο χημειοθεραπείας, ώστε ο αριθμός των λευκοκυττάρων τους να είναι κοντά στο φυσιολογικό.

  • Ανοσοθεραπεία

Η ανοσοθεραπεία διεγείρει την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού. Αυτό αρχικά προκάλεσε ανησυχίες ότι ο συνδυασμός της με τον εμβολιασμό μπορεί να προκαλέσει συμπτωματολογία αυτοάνοσης νόσου. Η μελέτη από τον Waissengrin et al6 έδειξε ότι η χρήση του εμβολίου είναι ασφαλής σε ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοθεραπεία. Το εμβόλιο, μάλιστα, μπορεί να χορηγηθεί την ίδια μέρα με την ανοσοθεραπεία.

  • Χειρουργείο

Ιδανικά, ο εμβολιασμός είναι καλό να γίνεται τουλάχιστον επτά μέρες πριν το χειρουργείο. Ο κυριότερος λόγος γι' αυτό είναι η αποφυγή της έκθεσης της ασθενούς σε περιβάλλον υψηλού κινδύνου. Αν μια ασθενής δεν το έχει λάβει προ εγχειρητικά, μπορεί να το λάβει μετεγχειρητικά, αφού λάβει εξιτήριο από το νοσοκομείο.

Συμπερασματικά, μια γυναίκα με καρκίνο του μαστού δεν βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από την COVID-19, σε σχέση με τον υπόλοιπο γυναικείο πληθυσμό. Παρόλα αυτά, αν λαμβάνει κυτταροτοξική χημειοθεραπεία, η οποία προκαλεί σημαντικού βαθμού ανοσοκαταστολή, θα πρέπει να εμβολιαστεί. Αν δεν είναι εμβολιασμένη, είναι απαραίτητο να τηρεί όλα τα μέτρα αυξημένης προστασίας.

 

Βιβλιογραφία

1. Liang W, Guan W, Chen R, et al. Cancer patients in SARS-CoV-2 infection: a nationwide analysis in China. Lancet Oncol 2020; 21: 335–37.
2. Yu J, Ouyang W, Chua MLK, Xie C. SARS-CoV-2 transmission in patients with cancer at a tertiary care hospital in Wuhan, China. JAMA Oncol 2020; 6: 1108–10.
3. Miyashita H, Mikami T, Chopra N, et al. Do patients with cancer have a poorer prognosis of COVID-19? An experience in New York City. Ann Oncol 2020; published online April 21. https://doi.org/10.1016/j.annonc.2020.04.006 (accessed July 24, 2020).
4. The UK Coronavirus Cancer Monitoring Project team. The UK Coronavirus Cancer Monitoring Project: protecting patients with cancer in the era of COVID-19. Defining the true impact of coronavirus disease 2019 in the at-risk population of patients with cancer
5. Angelis V et al. Defining the true impact of coronavirus disease 2019 in the at-risk population of patients with cancer. European Journal of Cancer 136 (2020) 99e106.
6. Waissengrin B, Agbarya A, Safadi E, et al. Short-term safety of the BNT162b2 mRNA COVID-19 vaccine in patients with cancer treated with immune checkpoint inhibitors. Lancet Oncol. 2021 May;22(5):581-583. doi: 10.1016/S1470-2045(21)00155-8. Epub 2021 Apr 1

ΒC-VaccinationCovid19 _Blog_01/2022