Ψωριασική Αρθρίτιδα

ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ είναι ένας τύπος φλεγμονώδους ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ (ή προσβολής του μυοσκελετικού), η οποία εκδηλώνεται σε ασθενείς που πάσχουν από ΨΩΡΙΑΣΗ. Ο συγκεκριμένος τύπος ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε άρθρωση του σώματος, εμφανίζοντας συμπτώματα που ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η χρόνια φλεγμονή στην ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβες στις αρθρώσεις, οι οποίες, ευτυχώς, μπορούν να αντιμετωπιστούν με την έγκαιρη παρέμβαση από τις υφιστάμενες θεραπείες.

Επιδημιολογία

Περίπου το 30% των ψωριασικών ασθενών εμφανίζει τελικά ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ, με την ασθένεια να εκδηλώνεται κάποιες φορές πριν κι από την ίδια τη δερματολογική διαταραχή.

Η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ εμφανίζεται συνήθως σε άτομα μεταξύ 30 και 50 ετών. Ωστόσο, αυτό δεν είναι απόλυτο, καθώς μπορεί να εμφανιστεί και πολύ νωρίτερα, κατά την παιδική ηλικία. Τα παιδιά που πάσχουν από ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ παρουσιάζουν, επίσης, αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν ραγοειδίτιδα (φλεγμονή, δηλαδή, μέρους ή ολόκληρου του ραγοειδούς χιτώνα που βρίσκεται κάτω από τον λευκό χιτώνα του ματιού).

Υπολογίζεται ότι περίπου το 1,7% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ. Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο Johns Hopkins και στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο EULAR (Ιούνιος 2021), στις ΗΠΑ η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ επηρεάζει γύρω στο 1,5 εκατομμύριο άτομα.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο εκτιμάται ότι ανέρχονται στο 1-2% του γενικού πληθυσμού, ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου σε 5-10 εκατομμύρια άτομα. Στην Ελλάδα ο επιπολασμός της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ εμφανίζεται να είναι γύρω στο 0,5%.

Γυναίκες και άνδρες εμφανίζονται να έχουν περίπου τις ίδιες πιθανότητες να νοσήσουν από ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ.

Τι την προκαλεί

Όπως συμβαίνει με όλες τις ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΕΣ, έτσι και στην ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ είναι άγνωστες οι ακριβείς αιτίες που μπορεί να την πυροδοτήσουν. Συχνά στην ίδια οικογένεια υπάρχουν μέλη που μπορεί να έχουν διαγνωστεί με  Ψωρίαση / Ψωριασική Αρθρίτιδα γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κληρονομικότητα ενδεχομένως να παίζει κάποιον ρόλο.

Είναι επίσης πιθανό η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ να πυροδοτηθεί από κάποια μόλυνση, η οποία κινητοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Καθώς η ίδια η ΨΩΡΙΑΣΗ δεν είναι μεταδοτική, η εκδήλωσή της ενδέχεται να προκληθεί και από μία στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα (κοινώς στρεπτόκοκκο).

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνισή της περιλαμβάνουν παλαιότερα τραύματα στις αρθρώσεις ή και κάποιον μικροτραυματισμό στις αρθρώσεις.

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα που παρουσιάζει η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ποικίλλουν, επηρεάζοντας και τις αρθρώσεις, αλλά και το δέρμα. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν:

  • Πόνο στις αρθρώσεις και δυσκαμψία, ειδικά τις πρωινές ώρες.
  • Οίδημα/πρήξιμο στις αρθρώσεις.
  • Πρήξιμο ενός ολόκληρου δακτύλου ή δακτύλου του ποδιού, δίνοντάς τους την όψη λουκάνικου.
  • Χρόνιο πόνο στη μέση και δυσκαμψία κατ’ αρχάς στην οσφυϊκή χώρα, την αυχενική μοίρα και την πλάτη.
  • Μειωμένη έκταση κινήσεων των αρθρώσεων.
  • Πόνο και οίδημα στα σημεία που τένοντες και σύνδεσμοι καταλήγουν στα οστά
  • Ψωριασικές δερματικές αλλοιώσεις.
  • Αλλοιώσεις των νυχιών, όπως μικρές ραβδώσεις, ανύψωση και/ή αποχρωματισμός των νυχιών των χεριών, αλλά και των ποδιών – ένα σύμπτωμα πολύ κοινό μεταξύ των ασθενών.
  • Γενικευμένη κόπωση.
  • Φλεγμονές στα μάτια, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν ερυθρότητα, πόνο, θολή όραση, αλλά και φωτοευαισθησία.

Τα συμπτώματα της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά και να παρουσιάζουν διακυμάνσεις ως προς τη βαρύτητά τους στο ίδιο άτομο. Τυπικά, αλλά όχι πάντα, οι δερματικές προηγούνται της νόσου, πολλές φορές ακόμα και δέκα χρόνια πριν.

Το σημαντικότερο είναι ότι, χωρίς την κατάλληλη και έγκαιρη παρέμβαση, πολλές από αυτές τις εκδηλώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μια προοδευτική και, τελικά, μόνιμη βλάβη στις αρθρώσεις.

Ποιότητα ζωής του ασθενούς

Δύο βασικές επιπτώσεις για έναν ασθενή με ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ είναι ο πόνος και η επιβαρυμένη ψυχολογία. Εάν ο πόνος είναι σημαντικός και χρόνιος, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ικανότητα του ασθενούς να εκτελέσει όλες τις καθημερινές του δραστηριότητες. Συχνά ο ασθενής καταλήγει να κλείνεται στο σπίτι, περιορίζοντας παράλληλα την εργασιακή και κοινωνική του ζωή – γεγονός που οδηγεί και στον επηρεασμό της ψυχολογίας του.

Παράγοντες κινδύνου

 Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ μπορεί να είναι:

  • Η ΨΩΡΙΑΣΗ. Το να πάσχει κανείς από ΨΩΡΙΑΣΗ αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ. Ψωριασικοί ασθενείς με “ανώμαλα” και παραμορφωμένα νύχια (ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΟΝΥΧΙΑ) παρουσιάζουν ακόμα μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν τη νόσο.
  • Η ηλικία. Παρόλο που η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ μπορεί να εμφανιστεί οποτεδήποτε, τα άτομα μεταξύ των ηλικιών 30 και 50 ετών φαίνεται ότι προσβάλλονται συχνότερα από τη συγκεκριμένη νόσο.
  • Το οικογενειακό ιστορικό. Μερικοί ασθενείς με ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ έχουν είτε ένα γονέα, είτε έναν άλλο στενό συγγενή που έχει επίσης τη νόσο.

Πώς διαγιγνώσκεται

Η διάγνωση της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ δεν είναι πάντα εύκολη, καθώς υπάρχουν πολλά κοινά συμπτώματα με άλλες παθήσεις, όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, η Ουρική Αρθρίτιδα και η Οστεοαρθρίτιδα. Ωστόσο, αν η νόσος διαγνωστεί σωστά από νωρίς, τους πρώτους μήνες εμφάνισης των συμπτωμάτων, η μακροχρόνια επίπτωση που θα μπορούσε να προκληθεί στις αρθρώσεις είναι δυνατόν να αποτραπεί.

Η ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ μπορεί να εκδηλωθεί σταδιακά, μέσα σε ένα χρονικό διάστημα εβδομάδων ή μηνών, ή και να εμφανιστεί ξαφνικά.

Οι γιατροί Πρωτοβάθμιας Υγείας και οι δερματολόγοι μπορούν να διαγνώσουν την ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ, ωστόσο ο κατ’ εξοχήν ειδικός για τη συγκεκριμένη πάθηση είναι ο ρευματολόγος.

Δεν υπάρχουν καθορισμένες ιατρικές εξετάσεις για τη διάγνωση της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ, γι’ αυτό και οι γιατροί συνήθως βασίζονται αρχικά κυρίως στην κλινική εικόνα του ασθενούς.

Κατά τη διαδικασία της διάγνωσης, μπορεί να χρησιμοποιηθούν η λήψη ενός πλήρους ιατρικού ιστορικού, η φυσική εξέταση, καθώς και αιματολογικές εξετάσεις ή και ακτινολογικές εξετάσεις για να διαπιστωθεί ποια είναι η κατάσταση των αρθρώσεων.

Κατά τα πρώτα στάδια της νόσου, οι κοινές ακτινογραφίες συνήθως δεν μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση. Ωστόσο, σε πιο προχωρημένα στάδια, μπορεί να απεικονίσουν χαρακτηριστικές αλλαγές, οι οποίες μπορούν να διαχωρίσουν την ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ από άλλα ρευματικά νοσήματα.

Φυσικά, η διάγνωση της ασθένειας μπορεί να προκύψει ευκολότερα εάν υφίσταται ενεργή ΨΩΡΙΑΣΗ, καθώς και πρησμένα δάκτυλα των χεριών ή των ποδιών. Εάν, παράλληλα, παρατηρηθεί και παραμόρφωση των νυχιών, τότε η διάγνωση της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ είναι πλέον ξεκάθαρη.

Πιθανές επιπλοκές

Ένα ποσοστό ασθενών με ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ μπορεί να αναπτύξει ΔΙΑΒΡΩΤΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ με φθορά των οστών και των χόνδρων, η οποία αποτελεί μια σοβαρή και επώδυνη μορφή της ασθένειας. Με το πέρασμα του χρόνου, η συγκεκριμένη μορφή της ασθένειας μπορεί να καταστρέψει τα μικρά οστά στα χέρια, ιδιαίτερα τα δάκτυλα, οδηγώντας σε μόνιμη δυσμορφία και πιο σπάνια σε αναπηρία.

Επιπλέον, οι ασθενείς με ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ μπορεί επίσης να αναπτύξουν οφθαλμολογικά προβλήματα, που προκαλούν πόνο, ερυθρότητα στα μάτια και θολή όραση.

Τέλος, οι ασθενείς με ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών παθήσεων.

Θεραπευτικές επιλογές

Η θεραπεία για την ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ συνήθως στοχεύει σε τρεις τομείς: Στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Οι παραπάνω στόχοι απαιτούν πολλές φορές συνδυασμούς θεραπειών, κάποιες από τις οποίες χρησιμοποιούνται και για την ΨΩΡΙΑΣΗ. Είναι ευτυχές το γεγονός ένας ασθενής να μπορέσει να λάβει μία θεραπεία που να αποδειχθεί αποτελεσματική και για τις δύο ασθένειες.

Τα κυριότερα είδη θεραπειών που χρησιμοποιούνται κατά της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ είναι:

  • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAID)
  • Κορτικοστεροειδή
  • Τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARD)
  • Βιολογικοί / Ανοσοκατασταλτικοί παράγοντες, για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται επαρκώς σε συμβατική θεραπεία.

Ζώντας με την ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Η εφαρμογή μιας προσαρμοσμένης θεραπείας στις ανάγκες του ασθενούς, η οποία θα ελαττώνει τη φλεγμονή, αλλά και η υιοθέτηση κατάλληλων καθημερινών συνηθειών, μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του.

Οι ασθενείς με ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ παρουσιάζουν σχετικά αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη, παχυσαρκία ή/και διαβήτη, με αποτέλεσμα η διατήρηση του βάρους, της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης σε φυσιολογικά επίπεδα να βοηθούν σημαντικά στην πρόληψη και καλή υγεία του ασθενούς.

  • Άσκηση
    Ένα πρόγραμμα γυμναστικής, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας του γενικότερα, αλλά και στη διατήρηση της ευλυγισίας των αρθρώσεών του.
  • Αλλαγή τρόπου ζωής
    Η προσαρμογή της καθημερινότητας ενός ασθενούς στις νέες συνθήκες της ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ είναι το κλειδί για μια καλή ποιότητα ζωής, που θα του επιτρέψει να παραμείνει ενεργός, χωρίς η πάθησή του να τον αναγκάζει σε αδράνεια και κοινωνική απομόνωση.

Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, προς αυτή την κατεύθυνση;

  • Προστασία των αρθρώσεων, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο κάνει τις καθημερινές του δραστηριότητες.
  • Διατήρηση ενός υγιούς βάρους, για να μην επιβαρύνονται οι αρθρώσεις, να μειωθεί ο πόνος και να αυξηθεί η ευελιξία του. Επιπλέον, η μείωση του βάρους μπορεί να συμβάλει και στο να δουλέψει καλύτερα η φαρμακευτική αγωγή, αφού κάποια φάρμακα για την ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ αποδεικνύονται λιγότερο αποτελεσματικά σε υπέρβαρα άτομα (με ΔΜΣ 25 – 29,9). Ο καλύτερος τρόπος για αύξηση της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών και παράλληλη μείωση των θερμίδων είναι η κατανάλωση περισσότερων φρούτων, λαχανικών και φυτικών ινών.
  • Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα έχει συνδεθεί με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης, αλλά και σοβαρότερων συμπτωμάτων ΨΩΡΙΑΣΗΣ.
  • Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ.